Dla wielu Polaków Present Perfect Continuous może wydawać się trudnym czasem do opanowania. Dlaczego? W języku polskim nie mamy bezpośredniego odpowiednika tego czasu, a sama koncepcja wyrażania czynności, które zaczęły się w przeszłości i trwają do teraz (lub właśnie się zakończyły), jest nieco obca. W polskim nie mamy osobnych czasów, które łączą przeszłość z teraźniejszością w sposób, w jaki robi to Present Perfect Continuous w angielskim.
Ale nie martw się – z odpowiednią metodą nauki, zrozumiesz, jak skutecznie używać tego czasu! Najważniejszą zasadą jest, aby nie tłumaczyć bezpośrednio z polskiego ponieważ jest to najczęstszą przyczyną popełnianych błędów. Zamiast myśleć o czasie jako „czas przeszły, który ma wpływ na teraźniejszość”, staraj się myśleć w kategoriach trwających procesów i widocznych efektów.
Konstrukcja zdania twierdzącego w Present Perfect Continuous
Budowa zdania jest bardzo charakterystyczna:
- Osoba + have/has + been + czasownik z końcówką –ing + reszta zdania
Formy has używamy tylko z osobami she,he,it.
Przykłady:
- I have been learning English for three years.
- She has been waiting for the bus since 7 a.m.
- They have been playing football all day.
Tworzenie przeczeń
Aby utworzyć przeczenie, wystarczy dodać not po „have” lub „has”:
- Osoba + have/has + not + been + czasownik z końcówką –ing + reszta zdania
Przykłady:
- I haven’t been feeling well lately.
- He hasn’t been working on that project.
- We haven’t been studying enough.
Tworzenie pytań
Pytania tworzymy, jak zwykle, przez inwersję – przestawiamy „have” lub „has” na początek:
- Have/has + osoba + been + czasownik z końcówką –ing + reszta zdania?
Przykłady:
- Have you been watching this series?
- Has she been texting you again?
- Have they been practicing for the competition?
Sprawdź także: Past Continuous – czas przeszły ciągły.
Kiedy stosujemy Present Perfect Continuous?
Ten czas przydaje się szczególnie wtedy, gdy:
Czynność zaczęła się w przeszłości i nadal trwa
Wtedy używamy typowo „for” (przez jakiś czas ) lub „since” (od jakiegoś momentu w przeszłości).
- I have been working here for five years.
- She has been living in London since 2020.
Chcemy pokazać skutek niedawno zakończonej czynności
- He is tired because he has been running.Skupiamy się na wykonywaniu czynności “ona biegała” nie interesuje nas np. ile kilometrów przebiegła -to byłby czas Present Perfect.
- Look at her hands – she has been painting! Skupiamy się na wykonywaniu czynności “ona malowała” nie interesuje nas czy skończyła.
Czynność powtarza się wielokrotnie w ostatnim czasie
- I’ve been telling you about it!
- They’ve been trying to fix the car all day.
Present Perfect Simple a Present Perfect Continuous – różnica
Oba czasy mają ze sobą wiele wspólnego, ale różnią się perspektywą z jakiej patrzymy na czynność, co innego chcemy podkreślić:
- Present Perfect Simple skupia się na rezultacie:
I have read the book. (Książka została przeczytana – efekt). - Present Perfect Continuous skupia się na procesie lub czasie trwania:
I have been reading the book. (Czytam ją od jakiegoś czasu – skupiamy się na czynności).
Więcej o Present Perfect Simple.
Typowe określenia czasu dla Present Perfect Continuous:
- for – przez (okres czasu) uwaga polskiego tlumaczenie może mylić czasem for też tłumaczymy “od” np for a week – od tygodnia, ale mamy na myśli okres czasu.
I have been working for 8 hours.
- since – od (konkretnego momentu, jak od punktu na osi czasu)
She has been watching TV since morning. - lately / recently – ostatnio tu zwróć uwagę że tak naprawdę ostatnio to ani nie przeszłość ani nie do końca teraźniejszość – czas jest tak naprawdę nieokreślony a to też zasada użycia Present Perfect Simple i Continuous.
Have you been feeling okay lately? - how long – jak długo
How long have you been waiting?
Warto przeczytać: Future Simple – czas przyszły prosty.
Jak opanować Present Perfect Continuous?
Aby skutecznie przyswoić Present Perfect Continuous, warto zastosować kilka sprawdzonych metod:
- Zacznij myśleć po angielsku – unikaj tłumaczenia z polskiego. Skup się na procesie i trwaniu czynności. Zamiast myśleć „robiłem coś w przeszłości, co wpływa na teraz”, staraj się myśleć o tym jako o czymś, co dzieje się ciągle i ma wpływ na teraźniejszość.
- Regularne mówienie – najlepszą metodą nauki jest praktyka! Rozmawiaj z kimś po angielsku, nawet jeśli to tylko proste zdania które powiesz do kolegi czy kogoś z rodziny lub nawet do siebie – ale na głos. Przykład: „I have been learning about Present Perfect Continuous for an hour.”
- Zapisuj zdania po angielsku – stwórz własne zdania w Present Perfect Continuous. Ćwicz użycie słów takich jak since, for, lately i how long.
Oglądaj materiały po angielsku – filmy, seriale, podcasty czy vlogi pomogą Ci usłyszeć, jak native speakerzy używają tego czas, kiedy usłyszysz zdanie z Present Perfect Continuous – powtarzaj po nich. To pomoże Ci naturalnie przyswoić sposób jego stosowania.
Przeczytaj: Present Continuous – czas teraźniejszy ciągły.
Podsumowanie czasu Present Perfect Continuous – w pigułce
- Używamy go, gdy czynność zaczęła się w przeszłości i nadal trwa lub właśnie się skończyła.
- Skupiamy się na procesie, czasie trwania lub widocznych skutkach.
- Typowe określniki: for, since, how long, lately, recently
- Konstrukcja: have/has + been + czasownik z końcówką -ing
Masz trudności w rozróżnieniu Present Perfect Continuous od innych czasów? To zupełnie naturalne! Regularna praktyka i kontakt z językiem pomogą Ci opanować ten czas. Systematyczność w nauce to klucz do sukcesu – oglądaj filmy po angielsku, twórz własne zdania, wyszukaj ćwiczenia online i staraj się myśleć po angielsku. Zastanawiasz się, jak szybko osiągnąć poziom B2? Conversando.pl oferuje skuteczne kursy językowe online także z native speakerem który nauczy Cię gramatyki. Skorzystaj z kursów angielskiego online i zacznij naukę angielskiego w sposób, który odpowiada Twoim potrzebom. Sprawdź naszą ofertę kursów dla dorosłych i zapisz się aby szybko osiągnąć poziom B2 i pokonać barierę w mówieniu.
Sprawdź: Present Simple – czas teraźniejszy.
