Present Continuous – czas teraźniejszy ciągły

Present Continuous to czas używany do opisywania działań odbywających się teraz. Poznaj budowę zdań, typowe słowa i unikaj uczenia się na pamięć. Używaj przykładów i ćwiczeń online, aby przyspieszyć naukę.

Krótkie zasady i wskazówki

Czas Present Continuous jest najbliższym, praktycznym odpowiednikiem czasu teraźniejszego w języku polskim, stąd jego użycie jest dla nas najbardziej intuicyjne. Użycie Present Continuous jest kluczowe dla wyrażania czynności mających miejsce tu i teraz. Korzystając z Present Simple staraliśmy się opisać teraźniejsze czynności powtarzające się takie jak zwyczaje, drobne nawyki, a nawet prawa przyrody. Używanie Present Continuous wciąż wymaga skupienia się na czasie teraźniejszym, będzie on miał jednak charakter ciągły. Poznamy w jaki sposób przebiega tworzenie czasowników na potrzeby tego czasu, przeanalizujemy budowę czasu teraźniejszego ciągłego, a także wskażemy na typowe charakterystyczne słowa wskazujące na użycie czasu teraźniejszego ciągłego.

Zanim zaczniemy, pamiętaj o unikaniu kurczowego uczenia się na pamięć. Korzystaj z przykładów, twórz własne zdania twierdzące, pytające i przeczące. Nie bój się opisywać tego co w tym momencie robisz. Bawiąc się językiem uczysz się go o wiele szybciej. Możesz też wdrożyć prosty system gamifikacji do procesu uczenia się, np. poprzez gry planszowe i ćwiczenia online na stronie Wordwall.

wordwall cwiczenia online z angielskiego
Źródło: Wordwall

Budowa i zastosowanie Present Continuous

Przyjrzyjmy się następującym zdaniom:

  • I go to the shop every day – typowe zdanie w Present Simple.
  • I am going to the shop at the moment – typowe zdanie w Present Continuous.

Wobec powyższego, czas teraźniejszy ciągły można podsumować następującym schematem:

Osoba + czasownik być (am/is/are) + czasownik z końcówką -ing + reszta zdania

Jeśli na tym etapie budowa Present Continuous sprawia ci trudności, powinieneś powtórzyć odmianę czasownika być przez osoby w czasie teraźniejszym, np. tutaj.

Oto kilka dodatkowych przykładów pokazujących jak budować zdania w present continuous.

  • I am playing computer games; She is laughing; They are running in a marathon at the moment.

Poznawszy budowę tego czasu, przyjrzyjmy się jeszcze jego zastosowaniu. Czasu teraźniejszego ciągłego używamy do czynności odbywających się tu i teraz w tym momencie, czynności ciągłych, ale nie powtarzających się (jak to było w przypadku Present Simple). Opisujemy nim także zaplanowane czynności, które niejako wyłamują się z regularności typowej dla Present Simple.

Tworzenie zdań pytających

Do tworzenia pytań w czasie Present Continuous potrzebujemy dokonać inwersji w naszym schemacie. Konstrukcja pytania w czasie teraźniejszym ciągłym wygląda więc następująco:

Osoba + czasownik być (am/is/are) + czasownik z końcówką -ing + reszta zdania

Czasownik być (am/is/are) + osoba + czasownik z końcówką -ing + reszta zdania

Przykładowe pytania w czasie teraźniejszym ciągłym:

  • What are you doing at the moment?; Why are you always leaving early? Why are you helping them?
  • Is she sitting in a car?; Are you taking a shower? Are you smoking? Are you studying?
  • Are you still playing that game? Are you thinking about your favourite game? Are you singing?

Budowa zdań przeczących

Skupmy się teraz na tworzeniu zdań przeczących. Aby tworzyć przeczenia w czasie teraźniejszym ciągłym, należy dodać not po odmianie czasownika be.

Tak to wygląda tworzenie przeczeń w naszym schemacie:

Osoba + czasownik być (am/is/are) + not + czasownik z końcówką -ing + reszta zdania

Spójrzmy na kilka przykładów przeczeń.

  • I am not studying at the moment; She is not watering the plants; We are not talking to our professor.
  • Możemy też skorzystać ze skróconych form is/are + not, które przybiorą następujące postaci: isn’t/aren’t
  • He isn’t laughing at you; You aren’t driving a car; They aren’t playing in a football match at the moment.

Czasowniki statyczne w Present Continuous – kiedy?

W języku angielskim istnieje cała grupa czasowników znanych jako czasowniki statyczne. Są to czasowniki określające stan rzeczy lub osób, a nie tyle wykonywaną czynność. Podczas gdy słowa takie jak: play, smile, jump, run, drive, fly wyrażają aktywność, to znaczy jakąś czynność fizyczną związaną z poruszaniem się, to czasowniki statyczne mają na uwadze przede wszystkim stany wewnętrzne człowieka np. przeżycia, emocje bądź okoliczności kulturowe (jak np. stan posiadania czegoś).

Nie użyjemy present continuous chcąc powiedzieć, że widzimy obraz – I see a picture a nie I am seeing a picture. Nie powiemy też I am having a car tylko I have a car. Warto zastanowić się i sporządzić sobie np. krótką listę czasowników statycznych, np. have, agree, believe, know, imagine, think, understand, feel, hear, look, see, love, like, need, want.

Podsumowanie – o czym pamiętać i kiedy używamy?

Jeżeli już dobrze znasz czas Present Continuous, a potrzebujesz przypomnieć sobie ogólne zasady postępowania, to poniższe wskazówki z pewnością ułatwią ci pracę. Oto kilka z nich. Pamiętaj też, by po zapoznaniu się z teoretycznym aspektem tego czasu, poświęcić co najmniej drugie tyle na jego praktykę poprzez ćwiczenia z czasem teraźniejszym ciągłym np. na stronie Wordwall, Duolingo lub nawet generując sobie własne ćwiczenia online przy pomocy ChatGPT.

Kiedy nie używać a kiedy nie używać? Charakterystyczne słowa – jakie?

Przestań używać czasu teraźniejszego ciągłego do wyrażania ogólnych czynności takich jak status zawodowy (np. praca w firmie), typowe czynności jakie wykonujesz każdego dnia w domu, pracy bądź szkole. Nie mówimy I am working in Coca Cola tylko I work in Coca Cola. I nie I am studying physics gdy opisujesz co studiujesz na uniwersytecie, ale I study physics.

Raz jeszcze – zawsze gdy chcesz opisać teraźniejsze czynności, korzystaj z Present Continuous. You are taking your sister to school; He is having fun at the moment; They are swimming in the sea. Pamiętaj, że chcesz zastosować czas Present Continuous do opisu tego co dzieje się aktualnie, w tym momencie. Charakterystyczne słowa typowe dla tego czasu to np. at the moment, this moment, currently, right now, now, at present.

Budowa zdań twierdzących

Osoba + czasownik być (am/is/are) + czasownik -ing + reszta zdania

  • np. I am playing football; He is smiling right now; They are jumping on a rope.

Budowa zdań pytających

Czasownik być (am/is/are) + osoba + czasownik -ing + reszta zdania

  • np. Are you playing football?; Is he smiling right now?; Are they jumping on a rope?

Budowa zdań przeczących

Osoba + czasownik być (am/is/are) + not + czasownik -ing + reszta zdania

  • np. I am not playing football; He isn’t smiling right now; They aren’t jumping on a rope.

Zapoznaj się także z budową i zastosowaniem czasu Past Simple.